Kampilobakter Enfeksiyonların Özellikleri

Kampilobakter enfeksiyonlar dünya çapında ishalin en yaygın rastlanan sebebidir. Ateşten karın ağrısını pek çok formda kendilerini gösterirler. Onlar hakkında daha fazlasını öğrenmek için yazımızı okuyun!

Kampilobakteriyozis olarak da bilinen kampilobakter enfeksiyonları dünya çapında ishalin en sık rastlanan nedenidir ve çalışmalara göre vakaların %14’üne kadarından sorumludur.

Bunun ötesinde, Dünya Sağlık Örgütü, gıda kaynaklı hastalıkların – kampilobakteriyozis de dahil olmak üzere- herhangi bir anda dünya çapında her 10 kişiden birini etkilediğini tahmin etmektedir.

Elbette bu hastalıklara neden olan bakteriden kaçınmak, yalnızca hijyen meselesi değildir. Özellikle sağlık altyapılarının zayıf olduğu ülkelerde uzun vadede pek çok hayat kurtarabilir. Bugünkü yazımızda kampilobakter enfeksiyonları daha detaylı olarak inceleyeceğiz.

Kampilobakter enfeksiyonlar nelerdir?

Her şeyden önce, ‘kampilobakter’ tanımıyla tek bir bakteri türünden bahsedilmediğini, insanlarda en az 12 hastalığa neden olan basil şeklindeki bir cinsten bahsedildiğini belirtelim. Bunlardan en yaygını C. jejuni isimli türdür ve enfeksiyonların neredeyse %90’ına bu tür sebep olur.

Bu patojen, ABD’de ishalin en yaygın sebeplerinden biridir. Tahminlere göre, ülkede her yıl yaklaşık 2,4 milyon kişiyi etkiler. 2013 ve 2017 yılları arasında 29’dan fazla epidemiyolojik salgın yaşanmıştır. Elbette veriler, bu durumun en önemli yönünün kampilobakteriyozis olduğunu doğruluyor.

Kampilobakter enfeksiyonların nedenleri

Genel olarak, bu enfeksiyon, pastörize edilmemiş sütün veya çiğ veya pişmemiş etin ve kümes hayvanlarının yenmesi nedeni ile ortaya çıkar. ABD Tarım Bakanlığı’na (USDA) göre, 500 kadar oral patojenik hücrenin aşılaması bir kişide enfeksiyona yol açabilir.

Kampilobakter bakterileri, tifo olmayan salmonellaya benzer bir mekanizma kullanarak ince bağırsaktaki hücreleri işgal eder, yaralanmaya neden olur ve sıvı emilimini değiştirir. Bu, aşağıda konuşacağımız tıbbi durumun karakteristik özelliklerini oluşturur.

Enfeksiyonun ana kaynakları şunlardır:

• Öncelikle az pişmiş et ürünlerinin – özellikle de kuş kökenli olanların – tüketilmesi
• Pastörize edilmemiş sütün tüketilmesi
• İşlenmemiş sudaki bakteriler
• Son olarak enfekte olmuş evcil hayvanlarla veya çiftlik hayvanlarıyla temas

Temel semptomlar

Kampilobakter enfeksiyonunun en sık görülen belirtisi ishaldir. Bazen kanlı ishal görülür. Genellikle bakteriyle temas edildikten sonraki 2 – 5 gün arasında ortaya çıkar ve 6 gün sonra kendi kendine durur. Aşağıdakiler gibi belirtileri de vardır:

• Kramplar ve karın ağrısı
• Ateş ve yorgunluk
• Mide bulantısı ve kusma

Ancak ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’ne göre enfekte hastalardan bazılarında hiçbir zaman net belirtiler gelişmez. Bunun yanında kampilobakteriyozis kaynaklı ölümler oldukça nadirdir. Çoğunlukla küçük bebeklerde, yaşlılarda ve HIV gibi gibi bağışıklık sistemi yetersizliği olan insanlarda ölümcüldür.

Tanı

Belirtiler ortaya çıktığında tanı koymak kolaydır. Uzman, dışkıdan bir örnek almalıdır ve bir cihaz testi yaparak mide-bağırsak bozukluğuna yol açan bakterileri tanımlamalı ve izole etmelidir. Mikroorganizmanın genomunu tanımlayabilen daha hızlı test türleri de vardır.

Kampilobakter enfeksiyonlar için tedavi seçenekleri

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (Centers for Disease Control and Prevention) göre, kampilobakter enfeksiyonlar genellikle ilk belirtilerin ortaya çıkmasından sonraki 3 – 6 gün içinde kendi kendilerine yok oluyorlar. Yine de ishal nedeniyle kaybolan elektrolitlerin yerine konması için yoğun sıvı alınması tavsiye edilir.

Çoğu durumda ilaç kullanılması gerekli değildir çünkü aşırı ilaç alımı, dirençli suşların ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu nedenle insanların kendi kendine ilaç kullanmaları tavsiye edilmez ve yalnızca en ciddi durumlarda antibiyotik reçete edilir.

Bu enfeksiyonlar nasıl önlenir?

Gıda kaynaklı çoğu hastalıkta olduğu gibi bunda da yiyeceklerin düzgün bir şekilde tüketilmesi en iyi önlem şeklidir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre dikkate alınması gereken önlemlerden bazıları şöyledir:

• Herhangi bir yiyeceğe dokunmadan önce veya ister bir hayvan ister bir insan olsun olası bir enfeksiyon kaynağına dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın
• Çiğ meyveleri, sebzeleri ve eti farklı tahtalarda kesin
• Daha önce dondurulmuş olsun olmasın, hayvansal kökenli herhangi bir yiyeceği pişirip tüketin
• Her zaman pastörize edilmiş sütü ve meyve suyunu tercih edin
• İşlenmemiş suları hiçbir koşulda içmeyin

Sonuçlar

Gördüğünüz gibi, kampilobakter enfeksiyonları dünya çapında ishalin başlıca nedenidir ve C. jejuni türü küresel düzeyde en yaygın olan türdür. Epidemiyolojik salgınların çoğu çiğ et tüketiminden, pastörize olmayan sütlerden ve işlenmemiş sulardan kaynaklanır.

Bu nedenle kampilobakteriyozisle mücadele etmek için en iyi önlem, iyi dezenfekte edilmiş ve düzgün pişirilmiş yiyecekleri yemektir. Bu, hayvansal ve bitkisel kökenli maddelerin karıştırılmaması, etlerin tüketilmeden önce her zaman yüksek sıcaklıklara tabi tutulması ve elbette yemek pişirmeden önce ve pişirme sırasında ellerinizi yıkamanız gerektiği anlamına gelir.