Radyasyon Tedavisi Sırasında ve Sonrasında Beslenme İpuçları

Radyasyon tedavisi ve beslenme uyum içinde çalışabilir. Bu gibi durumlarda diyetinize dikkat etmeniz tedavinin yan etkilerini azaltır.

Yazan ve doğrulayan beslenme uzmanı Saúl Sánchez Arias.

Son Güncelleme: 26 Ekim, 2022

Onkolojik süreçler, ilaç tedavisini ve beslenmeyi birleştiren hassas tedavi süreci gerektiren karmaşık hastalıklardır. Bu şekilde, her iki bileşen arasında sinerjik bir etki üretilerek iyileşme şansı iyileştirilebilir. İşte bu nedenle, bugünkü yazımızda sizlere radyasyon tedavisi sırasında ve sonrasında uygulayabileceğiniz bir dizi yeme ipucu vereceğiz.

Son yıllarda, kanser vakalarına karşı beslenme önerileri büyük ölçüde değişmiştir. Daha önce, karbonhidrat bakımından zengin bir hiperkalorik modeli seçenler, bugün bunun tersi tartışmaktadır. Şekerlerin kısıtlanması ve bazı mikronütrientlerin katkısı, hayatta kalmayı artırmada etkili görünmektedir.

Radyasyon tedavisi sırasında beslenme

Radyasyon tedavisi sürecinde beslenme programı, radyasyonun yan etkilerini azaltmayı ve etkinliğini artırmayı amaçlamaktadır. Bu ikincisi için özellikle glikoza bağımlı tümörlerde ketojenik beslenme programı gibi stratejiler kullanılabilir.

Molecular Metabolism dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, karbonhidrat kısıtlaması, tümör büyümesini geciktirdiği veya yavaşlattığı için onkolojik süreçlerde yardımcı bir tedavi olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, tedavinin yan etkilerinden kaçınmak için bir daha sert bir dizi diyet önerileri sunmak gerekir.

Ağız kuruluğunu önlemek

Kanser tedavileri genellikle ağız sürekli kuruluğu hissine neden olur. Bu durumdan kaçınmak için düzenli olarak az miktarda da olsa su tüketmek gerekir. Bunun dışında, kuru gıdalardan kaçınmak, bu nedenle hafif yağlı soslar kullanmak veya yiyecekleri püre haline getirmek iyi bir seçenek olabilir.

Mukozit olması durumunda

Mukozit, sindirim sisteminin tüm mukozasında meydana gelen iltihaplanmadır. Bu tür durumlarda öncelik turunçgiller gibi asitli yiyecekler vermekten kaçınmaya verilmelidir. Sert yapıya sahip olanlar da iyi bir seçenek değildir. Bunun yerine hafif bir ağrı kesici etkisi veren soğuk ürünleri tercih etmelisiniz.

Yutmada zorluk çekilmeye başlandığında

Disfaji ortaya çıktığında, büyük miktarlarda yiyeceklerden kaçınmak için gıdaları parçalayarak tüketmek en doğru yöntemdir. Buna ilave olarak, beslenme programına et gibi sert katı gıdaların eklenmemesi tavsiye edilebilir.

Uygulamaya hazır hale gelmiş etleri püre haline getirmek ve sık sık su yudumlayarak tüketmek etkili bir yöntemdir.

İştahın azalması durumunda

Support Care in Cancer‘da yayınlanan araştırmada belirtildiği gibi, kanser tedavileri genellikle iştahın azalmasına neden olur. Bu gibi durumlarda günlük kalori miktarını birkaç küçük öğüne yaymak önemlidir.

Bu gibi durumlarda aslında hep karbonhidrat bakımından zengin yiyeceklerin seçilmesi tavsiye edilmekteydi ancak günümüzde bu tavsiye sorgulanmaktadır.

İshal varsa

Radyasyon tedavisinin en yaygın görülen yan etkilerinin sonuncusu ishaldir. Bu sorunu önlemek için elmada bulunan çözünür lifler gibi fermente edilmiş süt ürünlerini tüketmek önemlidir. Yoğurtta bulunan probiyotiklerin bu gibi bağırsak sorunlarının tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir.

Karın bölgesine radyasyon tedavisi uygulandığında, radyasyon işlemi süresince ishalin gelişmesi çok daha muhtemeldir. Bu nedenle, daha sert bir dizi değişiklik yapılabilir.

Düşük lif içeriğine sahip, çökelti oranı düşük bir beslenme programı önermek önemlidir. Aynı zamanda, sıvı alımını artırarak yağ ve sütün tüketimi azaltılmalıdır.

Radyasyon tedavisi sonrası beslenme

Tedavi bittikten sonra, bozulmuş hücrelerin vücudun kendi organizmaları tarafından yenme sürecini uyarmak ve genel işleyişini iyileştirmek amacıyla bir dizi beslenme programı uygulamak mümkündür. Bunlardan biri, tekrarlayan onkolojik problem gelişmesi nedeniyle riskin daha düşük olduğu aralıklı oruç tutmanın beslenme programıyla yakından ilişkisi vardır.

Diğer taraftan, aşırı işlenmiş gıdaların kesilmesi önerilir. İçinde trans yağ ve katkı maddesi bulunan gıdalar sağlık açısından zararlıdır. Sebze, et veya balık gibi taze ürünleri tercih etmek her zaman tercih edilir.

Aynı zamanda alkol ve meşrubat tüketimi de tavsiye edilmez. Çünkü bu bahsettiğimiz ikinci etken, meşrubatlar, fizyolojik süreçlerin işleyişini engelleyen büyük miktarda basit şeker veya yapay tatlandırıcılar içerir.

Sağlıklı beslenme programı radyoterapi için iyi bir destektir

Daha önce de belirttiğimiz gibi beslenme radyoterapinin yan etkilerini azaltabilir. Ayrıca kaliteli besinler verildiği ve zararlı kabul edilen gıdalar sınırlı olduğu taktirde radyoterapinin etkilerini giderilebilir.

Bu nedenle herhangi bir onkolojik bir hastalığa sahipseniz, multidisipliner bir yaklaşım içerisinde tedavinin tamamlayıcı bir parçası olan beslenme uzmanına gitmeniz önerilir. Beslenme uzmanı uygulanan ilaç tedavisi sinerjisine uygun olarak hareket eden özel bir beslenme planı geliştirebilecektir. Bu şekilde hastalığın iyileşme seyri ve yönetimi iyileştirilmiş olacaktır.