Safra Kesesi İçin Yemeniz ve Yememeniz Gerekenler
Safra kesesi taşlarınız mı var? Eğer durum buysa, beslenme düzeninizi safra kesenize göre ayarlamanız gerekebilir.
Çoktan biliyor olabileceğiniz gibi, yediğimiz ne ise, biz de o oluruz. Bu durumu iyileştirmek için enflamasyon riskinizi azaltmalısınız ki safra kesesi büzülebilsin. Spesifik olarak tükettiğiniz yağlar konusunda çok seçici olmalısınız.
Yeme düzeninizin safra taşları dolayısıyla ortaya çıkan semptomları nasıl rahatlatabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.
Safra Kesesi
Safra kesesi taşları safra kesesindeki safra tuzlarının kristalleeşmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkarlar.Safra kesesi, karnın sağ üst tarafında kalan kaslı bir duvar ile çevrilmiş armut şekilli bir kesedir. Karaciğerin ürettiği ve yağ sindirimi ile vitamin emilimi için son derece gerekli bir sıvı olan safrayı depolar ve konsantre eder.
Safra taşları karaciğer tarafından üretilip sindirime yardımcı olmak için safra kanalları yoluyla bağırsağa salgılanan bir sıvı olan safranın kristalleşmesinin sonucudur. Bazı safra taşları saptanabilir herhangi bir semptoma yol açmaz.
Bazı profesyoneller safra taşlarının kötü yeme alışkanlıklarının bir sonucu olduğuna inanırlar. Örneğin, yağ oranı açısından çok yüksek yiyeceklerin aşırı tüketilmesi karaciğeri daha fazla safra üretmek zorunda bırakır. Bundan dolayı, hem bu taşların ortaya çıkmasını engellemek hem de semptomlarını kontrol edebilmek açısından ne yediğinize dikkat etmek çok önemlidir.
Genel olarak safra kesesi taşları 50 yaşından büyük ve ailesinde safra kesesi problemleri kadınlarda daha sık görülür. Ayrıca hamilelik sırasında, ağızdan östrojen alan kişilerde, sık sık oruç tutan insanlarda, spor yapmayan kişilerde ve karaciğer yağlanması olan insanlarda da daha sık meydana gelir.
Bu yazımızı da okumak isteyebilirsiniz: Safra Kesesi Taşına İyi Gelen 6 Yiyecek
Sağlıklı Bir Safra Kesesi İçin Beslenme İpuçları
Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve büyük öğünlerden kaçınmak safra kesesi tedavinize yardımcı olacaktır.
Safra keseniz için sağlıklı olan bir beslenme düzeninin temellerinden bazıları şunlardır:
Yağlı Yiyecekler
- Kısaca anlatmamız gerekirse, safra kesesinden üretilen safra yağların sindiriminde önemlidir, bundan dolayı yağ ağırlıklı beslenmek bu organı fazla mesai yapmaya zorlayabilir. Dolayısıyla, trans yağlar, hidrojene yağlar, ve aşırı doymuş hayvansal yağlar safra kesesini aşırı çalıştırır.
Genel olarak, safra taşınız varsa takip etmeniz gereken beslenme önerileri basittir: kötü yağ ve kolestrol oranı düşük, çeşitli yiyecekler tüketin, günlük beslenme düzeninizin kalorik değerini ayarlayın, yediğiniz büyük öğünleri günde beş farklı porsiyona çevirin, oruç tutmayın ve aşırı yemeyin.
Safra keseniz için en sağlıklı yiyeceklerden bazıları şunlardır:
Sıvılar
- Su
- Ilık bitkisel infüzyonlar
- Ufak miktarda süt (bunu yavaş yavaş arttırabilirsiniz).
Çorbalar, Lapalar ve Püreler
- Yumuşak pişirilmiş pirinç veya makarna ile sebze çorbaları
- Yulaf ezmesi, mercimek, mısır, pirinç, kinoa gibi tahıllarla pişirilmiş lapalar
- Patates püresi veya haşlanmış patates
- Pişmiş sebze püreleri
Etler
- Haşlanmış, ızgara veya kavrulmuş dana, tavşan veya koyun eti
- Haşlanmış, ızgara veya kavrulmuş tavuk
- Hafif tuzlu veya tatlı yağsız domuz eti
- Alabalık, dil balığı, barlam balığı, mezgit (haşlanmış, ızgara veya kavrulmuş, hafifçe baharatlanmış).
Tatlılar
- Krem karamel, reçel, komposto, meyve suyu, pişirilmiş meyveler, çiğ elma vb.
- Kızarmış ekmek, kuru kurabiyeler, tam tahıllı ekmek (taze ve işlenmemiş), hamur işleri, milföy hamuru ve pandispanya.
Önerilen Metotlar
- Öncelikle, yemek yaparken kullandığınız yağların kalitesine dikkat edin.
- Kızarmış yiyecekleri özel günler için saklayın. Yağı 95C’nin üzerinde ısıtmayın.
- Son olarak, yiyeceklerinizi çiğ, haşlanmış, buharda pişmiş, veya en papillote (yağlı kağıtta) tüketin.
Bu yazımızı da okuyun: Safra Kesesi Aldırdıktan Sonra Yapılacak En İyi Diyet
Safra Keseniz İçin Kaçınmanız Gereken Yiyecekler
- Yiyeceklerinizin ekstrem sıcaklıklarda olmasından kaçının. Çok sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekler güçlü safra uyarıcılarıdırlar, dolayısıyla ortalama bir sıcaklıkta yemeniz daha iyi olacaktır.
- Rafine şeker tüketmenin. Bazı çalışmalar yüksek miktarda monosakkarit ve disakkaritlerin safra salgılanmasına sebep olduğunu gözler önüne sermiştir. Bundan dolayı bunları sadece kontrollü bir şekilde ve küçük miktarlarda tüketmelisiniz.
- Ksantinler. Kafein ve teobromin miktarı yüksek olan kahve, maté çayı, konsantre çaylar ve asitli içecekler safra kesesinin fazla çalışmasına sebep olur, dolayısıyla bu ürünleri tüketme miktarınızı azaltın.
- Büyük miktarlar: Büyük miktarlarda yenilen ger şey zararlıdır, bundan dolayı günde birkaç kere küçük porsiyonlar halinde yiyin.
- Genel olarak, meyve suyu, asitli içecek ve alkol tüketiminizi azaltın.
Son olarak, safra kesesi taşları olan insanlar ihtiyaçlarına göre bireysel bir beslenme planı hazırlayabilmesi için bir beslenme uzmanına, ve takip etmeleri gereken tedaviyi öğrenmek için de bir gastroenteroloğa danışmalıdır. Doktorlarınız sizi en iyi şekilde yönlendirecektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Wilkins T, Agabin E, Varghese J, Talukder A. Gallbladder Dysfunction: Cholecystitis, Choledocholithiasis, Cholangitis, and Biliary Dyskinesia. Prim Care. 2017 Dec;44(4):575-597. doi: 10.1016/j.pop.2017.07.002. Epub 2017 Oct 5. PMID: 29132521.
- Hita G., Ramírez B., Estela B., Cerda A., Factores de riesgo en la génesis de la litiasis vesicular. Investigación en salud, 2005.
- Martínez García RM, Jiménez Ortega AI, Salas-González MªD, Bermejo López LM, Rodríguez-Rodríguez E. Intervención nutricional en el control de la colelitiasis y la litiasis renal [Nutritional intervention in the control of gallstones and renal lithiasis]. Nutr Hosp. 2019 Aug 27;36(Spec No3):70-74. Spanish. doi: 10.20960/nh.02813. PMID: 31368343.